قرص PBS چیست؟

قرص PBS یک فرم فشرده و پودر شده از ماده شیمیایی بافر فسفات سالین (Phosphate-Buffered Saline) است. این قرص‌ها برای راحتی در آماده‌سازی و ذخیره‌سازی طراحی شده‌اند. شما با حل کردن یک یا چند عدد از این قرص‌ها در حجم مشخصی از آب مقطر یا آب فوق خالص (معمولاً ۱ لیتر)، به سرعت و بدون دردسر محلول PBS با غلظت و pH استاندارد و صحیح تهیه می‌کنید.

کاربردهای اصلی قرص PBS

PBS یک محلول نمکی بافر شده است و به خودی خود یک دارو محسوب نمی‌شود. بنابراین قرص PBS برای مصرف انسانی یا درمان بیماری ساخته نشده است. کاربردهای اصلی آن در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی است:

۱. در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی و پزشکی:

• شستشوی سلول‌ها: متداول‌ترین کاربرد آن است. پس از سانتریفیوژ کردن سلول‌ها برای جدا کردن محیط کشت قدیمی، از PBS برای شستشوی سلول‌ها و حذف مواد زائد و باقیمانده سرم استفاده می‌شود.

• رقیق‌کردن مواد: برای رقیق کردن آنتی‌بادی‌ها، پروتئین‌ها یا سایر مواد بیولوژیکی قبل از استفاده.

• حلال برای واکنش‌ها: به عنوان یک محیط خنثی و ایزوتونیک برای انجام بسیاری از واکنش‌های بیوشیمیایی و ایمونولوژی (مانند الایزا) به کار می‌رود.

• تثبیت کننده: برای نگهداری کوتاه‌مدت سلول‌ها یا بافت‌ها قبل از آنالیز.

۲. در زیست‌شناسی مولکولی:

• در روش‌هایی مانند الکتروفورز، وسترن بلات و کشت سلول به عنوان یک بافر پایه استفاده می‌شود.

۳. کاربرد در صنعت:

• از محلول PBS در برخی فرآیندهای صنعتی که نیاز به یک شوینده یا بافر ملایم و غیرخورنده دارند نیز استفاده می‌شود.

ترکیبات و ویژگی‌های کلیدی

قرص PBS حاوی ترکیبات اصلی محلول PBS است که پس از حل شدن در آب، به غلظت نهایی می‌رسند:

• کلرید سدیم (NaCl): ایجاد شرایط ایزوتونیک (همان غلظت با مایعات بدن) برای جلوگیری از آسیب به سلول‌ها.

• فسفات سدیم (مانند Na₂HPO₄ و NaH₂PO₄): ایجاد سیستم بافری برای حفظ pH در محدوده ثابت (معمولاً ۷.۲ تا ۷.۴).

• پتاسیم کلرید (KCl): کمک به حفظ تعادل یونی.

مزایای استفاده از قرص نسبت به پودرهای فله:

• دقت بالا: هر قرص برای حجم مشخصی از آب طراحی شده و احتمال خطا در توزین را از بین می‌برد.

• راحتی و سرعت: نیاز به توزین مواد اولیه را حذف می‌کند.

• کاهش آلودگی: بسته‌بندی واحد و استریل بودن برخی از برندها، خطر آلودگی را کاهش می‌دهد.

• نگهداری آسان: فضای کمتری نسبت به بطری‌های بزرگ پودر اشغال می‌کند.

نحوه استفاده و هشدارهای مهم

طرز استفاده:
۱. تعداد قرص‌های توصیه شده توسط شرکت سازنده (معمولاً ۱ قرص برای هر لیتر آب) را بردارید.
۲. آن‌ها را در حجم مشخصی از آب مقطر یا آب فوق خالص (DI water) بیندازید.
۳. هم بزنید تا کاملاً حل شوند.
۴. در صورت نیاز، pH محلول را چک کرده و در صورت لزوم تنظیم کنید (اگرچه معمولاً قرص‌ها طوری فرموله شده‌اند که pH نهایی در محدوده صحیح باشد).
۵. محلول را می‌توان برای استفاده‌های بعدی استریل کرد (با اتوکلاو یا فیلتراسیون).

هشدارهای بسیار مهم:

• مصرف انسانی ممنوع: این قرص‌ها به هیچ عنوان برای خوردن، تزریق یا استفاده دارویی ساخته نشده‌اند. مصرف آن می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

• اشتباه گرفته نشود با دارو: از آنجایی که شکل آن به صورت قرص است، ممکن است به اشتباه با دارو اشتباه گرفته شود. آن را دور از دسترس کودکان و افراد غیرمتخصص نگهداری کنید.

• کاربرد آزمایشگاهی: این محصول یک ماده شیمیایی آزمایشگاهی است و باید توسط پرسنل آموزش‌دیده و در محیط مناسب استفاده شود.

جمع‌بندی نهایی

به طور خلاصه، قرص PBS یک محصول کاربردی و کمکی برای پژوهشگران و تکنسین‌های آزمایشگاه است تا بتوانند به سرعت و با دقت بالا، محلول استاندارد PBS را تهیه کنند.